اویل سپراتور وسیله ای است که در خروجی کمپرسور برای جدا سازی روغن از مخلوط مبرد و روغن به کار گرفته می‌شود. جایی که باید این وسیله را نصب نمود در سیکل تبرید است. در این مقاله به مزایای اویل اسپراتور و و نحوه کار آن می‌پردازیم.
محل نصب اویل سِپراتور در سیکل تبرید
همانطور که گفتیم از اویل سپراتور برای جدا سازی روغن در خروجی کمپرسور استفاده می‌شود. این دستگاه در چرخه تبرید به شکل عمودی در خط دهش بین کمپرسور و کندانسور نصب می‌شود. از شیر یکطرفه یا چک ولو در بین اویل سِپراتور و کُندانسور برای جلوگیری از برگشت گاز از کندانسور استفاده می‌شود.
استفاده از اویل سِپراتور چه مزیتی دارد؟
• باعث کاهش لرزش و ارتعاش در کمپرسور و کم شدن صدای آن می‌شود.
• سبب حذف کامل روغن از مجرای لوله ها و صفحات اواپراتور و کندانسور شده و افزایش عملکرد سیستم را به دنبال دارد.
• با برگشت روغن به کارتر کمپرسور، قطعات متحرک روغن کاری شده و طول عمر کمپرسور افزایش می‌یابد.
• به میزان زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی می‌شود.
نحوه کارکرد اویل سپراتور چگونه است؟
مخلوط مبرد و روغن با سرعت زیادی وارد اویل سپراتور شده و در پوسته گردش می‌کند. ذرات روغن به دلیل انرژی جنبشی زیادی که دارند از مرکز سیال دور شده و از سرد کننده جدا می‌شوند. کم کم ذرات روغن در انتهای مخزن جمع شده و سبب پر شدن تمام ظرفیت اویل سپراتور می‌شود. بعد از اینکه حجم اویل سپراتور از میزان مجاز خود گذشت بوسیله شناور روغن به سمت کارتر روغن کمپرسور هدایت می‌شود. در نتیجه در اویل اسپراتور نسبت به کارتر کمپرسور فشار بیشتری وجود دارد و به سرعت روغن خارج می‌شود.
این توضیحات به شکل مفصل‌تر این گونه است؛ در داخل اویل سپراتور یک دیک یا صفحه ای وجود دارد که وقتی مخلوط روغن و سیال سردکننده با سرعت وارد اویل سپراتور می‌شوند، به شکل یک مانع عمل می‌کند. با برخورد مخلوط روغن و مبرد به این صفحه، ذرات روغن که وزن بیشتری دارند روی سطح دیسک قرار می‌گیرند و به دلیل وزن بالا به پایین سقوط می‌کنند. ولی سیال مبرد چون حالت گاز دارد و مولکول‌های آن وزن کمی دارند معلق می‌مانند. طی این فرآیند روغن از سیال جدا می‌شود و در مخزن انتهای سپراتور ذخیره می‌شود. وقتی گنجایش اویل سپراتور از روغن کامل شد و به شاخص شناور این دستگاه برسد، شیر تخلیه روغن باز می‌شود. در نتیجه به دلیل وجود اختلاف فشار بین اویل سپراتور و کمپرسور، روغن به کمپرسور هدایت می‌شود.
در نصب اویل سپراتور چه نکاتی باید مد نظر باشد؟
1. برای اینکه برری کنید که آیا اویل سپراتور به درستی کار می‌کند یاخیر بهتر است در مسیر برگشت آن از سایت گلس یا رسیور استفاده شود.
2. نصب اویل سپراتور در نزدیکی کمپرسور به دلیل استفاده از دمای دهش، عملکرد اویل سپراتور را به حداکثر می‌رساند.
3. استفاده از عایق حرارتی یا هیتر قبل از جایی که اویل سپراتور نصب می‌گردد سبب حفظ دما می‌شود.این دما در فرآیند جداسازی روغن بسیار مهم است.
4. در هنگام نصب اویل سپراتور باید دقت شود که قطر لوله ای که به اویل سپراتور متصل می‌شود با قطر لوله خروجی از کمپرسور یکسان باشد.
نقش روغن در فرایندهای تبریدی چیست؟
به کارگیری روغن کمپرسور در فرآیندهای تبریدی هم می‌تواند تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی روی سیستم تبریدی بگذارد. از یک طرف این روغن سبب روانسازی قطعات داخلی شده و عملکرد کمپرسور را بالا می‌برد؛ از طرف دیگر اگر روغن وارد خط لوله شود با سیال سردکننده مخلوط شده و کارکرد سیستم را کاهش می‌دهد. برای حل این مشکل و بهره مندی از مزیت روغن کمپرسور در این فرآیند از اویل سپراتور در خروجی کمپرسور استفاده می‌شود.همانطور که بیان شد نقش این دستگاه جداسازی روغن از مبرد و برگرداندن آن به کمپرسور است.
چگونه اویل سپراتور باعث حذف روغن کمپرسور می‌شود؟
در سیکل تبرید و برای جلوگیری از مخلوط شدن مبرد و روغن از دستگاه ساده ای به نام جداساز روغن یا اویل سپراتور در خروجی کمپرسور استفاده می‌شود. هر چه محل نصب این دستگاه به کمپرسور نزدیک تر باشد بهتر است زیرا سبب حفظ گرما می‌گردد.ذرات روغنی که به وسیله این دستگاه از مبرد جدا شده اند دوباره به کمپرسور بازگشت داده می‌شود. در این صورت هم در مصرف روغن صرفه جویی شده و هم از آمدن روغن به خط لوله و کاهش عملکرد سیستم جلوگیری شده است.
چرا اویل‌سپراتور در نزدیکی کمپرسور نصب می‌گردد؟
برای جداکردن روغن از مبرد از یک دیسک فشار شکن استفاده می‌شود؛ بنابراین اگر اویل‌سپراتور خیلی دورتر از کمپرسور نصب شود پس از عبور از سپراتور افت فشار به شدت بیشتر می‌شود. در نتیجه در هنگام حرکت سرعت سیال سردکننده کاهش می‌یابد که منجر به مختل شدن چرخه تبرید و برگشت گاز می‌شود. اختلاف فشاری که بین کمپرسور واویل سپراتور وجود دارد سبب ورود روغن از اویل سپراتور به کمپرسور می‌شود. درنهایت باید به این نکته توجه نمود که نزدیکی محل نصب سپراتور به کمپرسور سبب ایجاد اختلاف فشار بیشتر بین این دو شده و در سیستم فرآیند نیازی به لوله کشی وسیع نیست.
رعایت نکات مهم در نصب اویل سپراتور
1. جداساز را باید بعد از کمپرسور و نزدیک به آن نصب کرد.
2. باید آن را به صورت عمودی نصب نمود.
3. برای حفظ انرژی جنبشی ذرات بهتر است خط لوله را تا پیش از رسیدن به این قطعه عایق بندی کرد یا حتی از دستگاه های گرم کننده استفاده کرد.
معرفی دو روش برای جداسازی روغن از سیال مبرد
روش قدیم: برای جداسازی روغن از سیال مبرد، یک روش قدیمی است. در این روش تعمیرکار سرد خانه یک لوله 1/4 اینچ در زیر تراپ لوله ساکشن اوپراتور سردخانه نصب می‌کند. ای لوله را به همراه لوله لیکویید لاین و ساکشن لاین تا سرساکشن کمپرسور می‌کشد. در نتیجه این کار فرآیندی اتفاق می‌افتاد که باعث وارد شدن روغن به اوپراتور سردخانه می‌شود. این روغن به علت وزن زیادی که دارد در اویل تراپ اوپراتور که پایین ترین جای سردخانه است؛ انباشته می‌شود. در نهایت این روغن به وسیله وجود مکش در لوله ساکشن وارد کمپرسور شده و بعد از آن به کارتر برگشت داده می‌شود.
روش جدید: امروزه در صنایع چیلر و سردخانه از اویل سپراتور در مسیر خروجی کمپرسور برای جداسازی روغن و سیال مبرد استفاده می‌کنند. در این روش تعمیرکار همه روغنی را که با گاز فریون ترکیب شده را جدا می‌کند. سپس وقتی نصف حجم اویل سپراتور پر شد و فلوتر اویل سپراتور شروع به کار کرد؛ همه روغن خروجی از کمپرسور را دوباره به کارتر کمپرسور برمی‌گرداند. در ادامه به دلیل اینکه کمپرسور به نوعی روان سازی و روغن کاری می‌شود، از ساییدگی رینگ، پیستون ، شاتون ، میلنگ ، گج انپین و بقیه متعلقات کمپرسور سردخانه جلوگیری خواهد شد.
روش دوم که روش جدیدی است مقرون به صرفه تر و بهتر از روش قدیمی است. چرا که کار تعمیرکار در این روش کمتر می باشد.
جمع بندی بحث چگونگی عملکرد اویل سپراتور
جداساز یا اویل‌سپراتور روی خط لوله و بین کندانسور و کمپرسور نصب می‌شود. این دستگاه مخلوط روغن و سیال مبرد را توسط یک فرآیند فیزیکی و نیروی وزن از یکدیگر خدا می‌کند. دو مزیت مهمی که این دستگاه در حذف روغن دارد، جلوگیری از وارد شدن آسیب‌های آینده به سیستم بوده و باعث افزایش کارایی کمپرسور می‌شود.
